چطور نقره اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟ راهنمای حرفه‌ای خریداران زیورآلات نقره

بازار زیورآلات نقره، مثل هر بازار دیگری، هم پر از کارهای باکیفیت و اصل است و هم متأسفانه محصولاتی که با عنوان «نقره» فروخته می‌شوند، اما یا عیار پایینی دارند، یا فقط روکش نقره هستند.
اگر خریدار حرفه‌ای باشید – یا حتی یک مشتری دقیق – دانستن چند نکته کلیدی می‌تواند خیال شما را از بابت اصل بودن نقره راحت کند و مانع ضرر مالی شود.

در این راهنما، مهم‌ترین روش‌های تشخیص نقره اصل از تقلبی را به‌صورت کاربردی بررسی می‌کنیم.

۱) عیار نقره؛ استاندارد ۹۲۵ و مهرهای معتبر

رایج‌ترین و معتبرترین عیار برای زیورآلات نقره، نقره استرلینگ ۹۲۵ است؛ یعنی:

۹۲٫۵٪ نقره خالص + ۷٫۵٪ آلیاژهای دیگر برای استحکام

مهر عیار؛ اولین نشانه‌ی حرفه‌ای بودن کار

روی اغلب زیورآلات نقره‌ی استاندارد، داخل حلقه، پشت مدال یا روی قفل زنجیر، یکی از این نشانه‌ها حک می‌شود:

• 925

• STERLING

• یا گاهی مهر برند + عدد عیار

🟢 نکته حرفه‌ای:
نداشتن مهر، لزوماً یعنی کار تقلبی نیست (برخی کارهای دست‌ساز سنتی مهر ندارند)،
اما وجود مهر، مخصوصاً در کنار فاکتور و فروشنده‌ی معتبر، یک امتیاز بزرگ است.

۲) رنگ و درخشش نقره؛ نه مثل استیل، نه مثل کروم

نقره‌ی اصل، یک درخشش خاص و کمی گرم و ملایم دارد؛
درخششش:

• مثل استیل خیلی «سرد و آینه‌ای» نیست،

• مثل آبکاری کروم خیلی «فلزی و یخ» نیست.

چگونه با چشم حرفه‌ای‌تر نگاه کنیم؟

• نقره‌ی اصل معمولاً درخشش لطیف دارد، نه زننده و بیش از حد براق.

• در کارهای قدیمی‌تر، ممکن است بخش‌هایی کمی تیره یا «پتینه‌دار» شده باشند؛ که نشانه‌ی طبیعی بودن فلز است، نه ایراد.

🔎 نکته:
اگر سطح فلز بیش از حد براق، کروم‌مانند و کاملاً یک‌دست است، احتمالاً یا استیل است، یا فقط آبکاری نقره روی فلزی دیگر.

۳) رفتار نقره با زمان؛ سیاه شدن همیشه چیز بدی نیست

یکی از تفاوت‌های مهم نقره با استیل یا فلزات ارزان‌قیمت، واکنش آن با هوا و رطوبت است.

• نقره‌ی اصل، به مرور زمان ممکن است کمی تیره شود (به‌خصوص در مجاورت گوگرد و رطوبت).

• این تیره شدن را می‌توان با روش‌های ساده‌ی تمیزکاری و پولیش برطرف کرد.

در مقابل:

• استیل زنگ‌نمی‌زند و تیره نمی‌شود (حداقل در کوتاه‌مدت).

• فلزات بی‌کیفیت ممکن است پوسته‌پوسته شوند، رنگشان برود یا لکه‌دار شوند، نه صرفاً «کمی تیره».

🟢 نکته حرفه‌ای:
سیاه شدن نقره‌ی اصل، اگر با پولیش و تمیز کردن به راحتی برگردد، نشانه‌ی بدی نیست؛ بلکه کاملاً طبیعی است.
اما پوسته‌شدن رنگ یا تغییر رنگ غیرطبیعی (مثلاً زرد یا سبز شدن سطح زیر روکش)، نشانه‌ی آبکاری بی‌کیفیت یا فلز پایه‌ی نامرغوب است.

۴) تست آهن‌ربا؛ نقره جذب آهن‌ربا نمی‌شود

نقره‌ی خالص و نقره‌ی استرلینگ، خاصیت مغناطیسی ندارند.
بنابراین:

• اگر قطعه نقره را نزدیک یک آهن‌ربای قوی ببرید و

• به‌طور واضح به آن جذب شود،

احتمالاً فلز اصلی چیز دیگری است (مثل نوعی فولاد یا آلیاژ آهنی) که فقط روکش نقره دارد.

🔻 توجه:
اگرچیزی جذب آهن‌ربا نشد، این به‌تنهایی دلیل قطعی برای اصل بودن نقره نیست؛ چون فلزات غیرمغناطیسی دیگری هم وجود دارند.
این تست فقط برای «رد کردن» برخی تقلب‌هاست، نه برای «تایید نهایی».

۵) وزن و حس در دست؛ نه زیادی سبک، نه عجیب‌ سنگین

فلز نقره، وزنی متوسط دارد؛ در دست:

• از آلومینیوم سنگین‌تر است،

• اما از فولاد یا برنج هم می‌تواند سبک‌تر به‌نظر برسد (بسته به طراحی و ضخامت).

یک حلقه‌ی خیلی حجیم که غیرعادی سنگین است یا برعکس، یک حلقه‌ی به‌ظاهر بزرگ که مشکوک‌طور سبک است،
می‌تواند علامت این باشد که:

• از فلز پایه‌ی دیگری ساخته شده و

• فقط روکش نقره روی آن است.

🟢 نکته حرفه‌ای:
کسی که زیاد با زیورآلات سروکار دارد، کم‌کم «وزن در دست» را یاد می‌گیرد.
به همین دلیل است که همیشه توصیه می‌شود از فروشنده‌ی متخصص خرید کنید، نه صرفاً ارزان‌ترین قیمت.

۶) تست‌های شیمیایی (قلم نقره یا محلول تست)

در سطح حرفه‌ای‌تر، از تست‌های شیمیایی برای تشخیص نقره استفاده می‌شود.

• فروشگاه‌ها و زرگری‌های معتبر، اغلب محلول تست نقره یا قلم تشخیص عیار دارند.

• چند قطره روی سطح فلز زده می‌شود و بر اساس تغییر رنگ، می‌توان تشخیص داد فلز نقره هست یا خیر و عیار تقریبی آن چقدر است.

🔴 برای مصرف‌کننده‌ی عادی:
اگر تخصص ندارید، خودتان در خانه این تست‌ها را انجام ندهید، چون:

• ممکن است به سطح زیورآلات آسیب بزنید،

• یا نتیجه را اشتباه تفسیر کنید.

به‌جای آن، می‌توانید در صورت شک، قطعه را نزد یک فروشنده یا کارشناس معتبر ببرید تا تست کند.

۷) نقره اصل یا روکش نقره؟ تفاوت در چیست؟

در بازار، با دو مفهوم روبه‌رو هستیم:

1. نقره‌ی اصل (Sterling Silver)
   یعنی خود فلز پایه، نقره با عیار مشخص (مثلاً ۹۲۵) است.

2. روکش نقره (Silver Plated)
   یعنی فلز اصلی، چیز دیگری است (مثل برنج، مس یا آلیاژ ارزان)
   و فقط لایه‌ی نازکی از نقره روی آن آبکاری شده.

مشکل روکش نقره این است که:

• در اثر مرور زمان، برخورد، اصطکاک و خراش،
  لایه‌ی نقره از بین می‌رود و فلز زیرین نمایان می‌شود.

بنابراین هنگام خرید، حتماً از فروشنده بپرسید:

این کار «نقره ۹۲۵» است یا فقط «آبکاری نقره»؟

و این موضوع بهتر است در فاکتور خرید هم ذکر شود.

۸) فاکتور، برند و اعتبار فروشنده؛ مهم‌تر از هر تست خانگی

در نهایت، مهم‌ترین پارامتر، اعتبار فروشنده و شفافیت اطلاعات است.

یک فروشنده‌ی حرفه‌ای:

• عیار نقره را دقیق اعلام می‌کند.

• فاکتور با ذکر نوع فلز و عیار می‌دهد.

• در صورت لزوم، گواهی یا مهر برند خود را ارائه می‌کند.

• از شما پنهان نمی‌کند که کاری «آبکاری نقره» است و نقره‌ی کامل نیست.

اگر فروشنده از پاسخ دادن به سؤالات ساده طفره می‌رود، فاکتور شفاف نمی‌دهد، یا فقط روی «ارزان بودن» تأکید می‌کند،
این خودش بزرگ‌ترین علامت خطر است.